De vicieuze voorraadcirkel van H&M

De kleding bij een winkelketen als H&M heeft een hoge omloopsnelheid. Gevolg is wel dat het bedrijf met miljoenen onverkochte kledingstukken blijft zitten. Het NRC zocht uit wat er met de overtollige kledingvoorraad gebeurt. Soms gaat die naar het goede doel, maar vaak wordt de kleding ook simpelweg vernietigd.

In de winkels van H&M is doorlopend sprake van ‘opruiming’. En elk kwartaal wordt de voorraad van het Zweedse concern ook een beetje groter. Bij de laatste resultaten, over de periode van december tot februari, ging het om een bedrag van ruim 3,3 miljard euro. Topman Karl-Johan Persson wees er in gesprek met analisten op dat H&M dit jaar van plan is 220 nieuwe winkels te openen. Het is volgens hem dan ook logisch dat de totale voorraad toeneemt.

Analisten plaatsen echter vraagtekens bij deze verklaring van Persson. Zij zetten de omvang van de kledingvoorraad van H&M af tegen de jaaromzet, om de cijfers zo te corrigeren voor de groei van het bedrijf. Vorig kwartaal stond de kledingvoorraad gelijk aan 17,6 procent van de omzet over dat jaar, vijf jaar eerder was dat nog maar 11,4 procent. H&M zou volgens hen dan ook een steeds grotere voorraad nodig hebben om dezelfde omzet te kunnen behalen.

Orders maanden tevoren geplaatst

Kenners zijn van mening dat de oorzaak van de groeiende voorraden onder meer het gevolg is van de manier waarop H&M de kleding inkoopt. Een groot deel van de producten van het concern wordt vervaardigd in fabrieken in Zuidoost-Azië. De orders daarvoor worden door H&M vaak al drie tot zes maanden van tevoren geplaatst. Het concern moet daarom al in het voorjaar inschatten welke producten en welke kleuren in het najaar favoriet zijn bij de consument.

‘De kans bestaat dat de markt alweer is veranderd op het moment dat de kleren in de winkel liggen. En dan zit je met de verkeerde kleur’, laat retailexpert Rupert Parker Brady in het NRC weten. Concurrent Inditex, eigenaar van ketens als Zara, Pull & Bear en Bershka, pakt het wat dat betreft beter aan, meent Anne Critchlow van Société Générale. Inditex bestelt een klein deel van de collectie ruim van tevoren; de rest wordt naderhand snel bijgemaakt in fabrieken in onder meer Turkije, Spanje en Italië.

Voor H&M dreigt inmiddels een vicieuze cirkel, menen analisten van Credit Suisse. Als het bedrijf de overtollige kleding nu dumpt, blijft het vermoedelijk zitten met de collectie van dit seizoen. Ook het tijdelijk stallen van kledingstukken is geen optie, omdat de kosten van onverkochte voorraad hoger zijn dan alleen de inkoopprijs. Ook opslagruimte kost geld. En datzelfde geldt voor winkelruimte: daar hadden ook nieuwe items kunnen hangen met een prijskaartje dat de oorspronkelijke prijs toont.

Onderzoek

In 2016 voerde bureau Conclusr – in opdracht van duurzaamheidsorganisatie MVO Nederland – een onderzoek uit naar de voorraden van winkels. Het bureau hield daarvoor een peiling onder meer dan vierhonderd winkels, groothandels en fabrikanten die in ons land actief zijn. De conclusie luidde uiteindelijk dat in 2015 in de hele Nederlandse kledingbranche ruim 21 miljoen kledingstukken onverkocht achterbleven; circa 6,5 procent van het totaal.

Conclusr bracht ook in kaart wat er met de overgebleven kleding gebeurde. Ongeveer tweederde van de voorraad ging naar goede doelen en kwam uiteindelijk terecht in Afrika of Azië, meldde het onderzoeksbureau. Daarnaast bleef een behoorlijk deel van de kleren liggen in de winkel, een outlet of de opslag. Zo’n 600.000 kledingstukken werden uiteindelijk gerecycled tot doekjes, vilt of isolatiemateriaal. Wat best opmerkelijk is, in een tijd waarin duurzaamheid actueler is dan ooit.

Bron: NRC