Brexit-perikelen drukken waarde Nederlandse export nu al met miljarden

De groei van de Nederlandse export naar het Verenigd Koninkrijk blijft al sinds het brexit-referendum in 2016 achter bij de export naar andere Europese landen. Het Britse pond daalde sterk in waarde door het besluit de EU te verlaten. Volgens een analyse van het ING Economisch Bureau heeft dit valuta-effect de waarde van de Nederlandse uitvoer naar het Verenigd Koninkrijk in 2018 met bijna 11 miljard euro gedrukt. Dit heeft zo zijn impact op de bedrijfssectoren.

Sinds 2016 ligt de groei van de Nederlandse uitvoer naar het Verenigd Koninkrijk met een plus van 6 procent beduidend lager dan de exportgroei naar de rest van Europa met plus 17 procent. De toename van de uitvoerwaarde van goederen stagneerde en de brexit is daarbij een bepalende factor. Door het besluit tot uittreding en de economische onzekerheid die dat met zich meebracht, daalde het pond sterk in waarde. En nog altijd staat het pond beduidend lager dan vóór het referendum.

Producten van Nederlandse exporteurs zijn door de waardedaling relatief duurder geworden voor Britse afnemers. Dat maakt ze ook minder concurrerend. ‘De totale export van goederen en diensten naar het Verenigd Koninkrijk bedroeg in 2018 ruim 60 miljard euro. Uit onze berekeningen blijkt dat wanneer de koers van het pond niet was ingezakt, de Nederlandse exportwaarde van goederen en diensten over 2018 bijna 11 miljard euro hoger uit had kunnen vallen’, meldt sectoreconoom Thijs Geijer van ING.

Brexit vooral voelbaar in landbouw, industrie en transport

In recente enquêtes van het CBS geven met name bedrijven in de landbouw & visserij, industrie en transport aan dat de brexit hun handel raakt. Naast het valuta-effect is er in sommige sectoren sprake van afname van de vraag, doordat Britse bedrijven investeringen uitstellen en consumenten hun hand op de knip houden. Nederlandse bedrijven die exporteren naar het Verenigd Koninkrijk kunnen daardoor druk op hun marges en afzetvolumes voelen. Dit maakt het noodzakelijk ook in te zetten op alternatieve afzetmarkten.

Voor het goederenvervoer over zee is Nederland wel de belangrijkste ‘gateway’ naar het Verenigd Koninkrijk. Het ferryvervoer vanuit onder andere Rotterdam en Hoek van Holland is een belangrijke schakel. Dagelijks gaan er duizenden vrachtwagenladingen met groente, vlees, bloemen en andere goederen per ferry de Noordzee over. De vervoerde tonnage steeg in de periode 2016-2018 met circa 3 procent per jaar. Dat is echter aanmerkelijk lager dan de groei van 7 procent in de drie jaar vóór het brexit-referendum.

Britse auto-industrie stelt toeleveranciers voor uitdagingen

Vanwege de economische onzekerheid is de Britse consument terughoudender met het doen van grote uitgaven. Sinds 2016 daalden de autoverkopen bijvoorbeeld met ruim 10 procent en ook de Britse autoproductie staat onder druk. Dat maakt de marktomstandigheden voor Nederlandse handelaren en toeleveranciers aan de auto-industrie uitdagender. Toch wisten bedrijven in Nederland de (weder)uitvoerwaarde van auto’s en auto-onderdelen naar het Verenigd Koninkrijk in 2017 en 2018 op peil te houden.

In tegenstelling tot de goederenexport was de groei van de dienstenexport naar het Verenigd Koninkrijk de afgelopen drie jaar meer in lijn met de Europese trend. Onder andere de Britse vraag naar zakelijke adviesdiensten steeg sterk. Nederlandse dienstverleners lijken zo te profiteren van de brexit-voorbereidingen die Britse bedrijven treffen, bijvoorbeeld doordat ze Britse bedrijven met activiteiten op het Europese vasteland van advies voorzien. In het toerisme zakte de groei in 2018 in: het aantal overnachtingen door Britse toeristen lag op circa 1,5 procent, terwijl de groei vanuit de rest van Europa ruim 9 procent was.