Frans Pannekoek, Tony’s Chocolonely: ‘Traceerbaar naar een slaafvrije chocolademarkt’

100 procent slaafvrije chocolade zorgt voor grote uitdagingen in de supply chain. Deze moet volledig transparant en traceerbaar zijn, in de hele keten moet sprake zijn van gelijkwaardige businessrelaties, en uiteraard moeten de boeren een eerlijke prijs krijgen voor hun cacaobonen, zodat zij een leefbaar inkomen overhouden. Tony’s Chocolonely laat zien dat dit mogelijk is, maar wil ook andere partijen in de eigen en in andere markten inspireren tot een nieuw businessmodel.

Door Marielle van Gastel en Mirjam Hulsebos

Of het nu gaat om corruptie, uitbuiting, illegale kinderarbeid of illegale milieuvervuiling, in heel veel producten zitten grondstoffen die niet op een duurzame manier zijn verkregen. Hoewel het probleem al heel lang bekend is en vrijwel alle grote bedrijven ook wel iemand verantwoordelijk hebben gemaakt voor maatschappelijk verantwoord ondernemen, gebeurt het altijd vanaf de zijlijn, door een stafafdeling die niet echt iets in de melk te brokkelen heeft.

Dat verandert langzaamaan. Er komen steeds meer start-ups die in de kern willen zorgen voor een eerlijke verdeling van inkomsten onder alle partijen in de supply chain. Tony’s Chocolonely is in ons land één van de bekendste voorbeelden. Frans Pannekoek is als Head of Operations verantwoordelijk voor de inrichting van de supply chain en de productieprocessen. Welke keuzes maakt hij om Tony’s missie – 100 procent slaafvrije chocolade – waar te maken?

Waarom ben je gaan werken voor een merk met een maatschappelijke missie?

‘Ik heb altijd al de drive gehad om te werken voor een bedrijf dat het goed doet op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ik werkte lang voor Unilever, dat ook toen al jaren op de nummer 1-positie in de Sustainability Index stond, maar ik zag daar in mijn eigen werk weinig van terug. Bovendien voelde ik me daar wat beperkt in mijn ondernemerschap. Ik wilde mijn eigen ideeën meer kunnen najagen. Daarom heb ik gereageerd op een vacature van Marqt, destijds een start-up die de groei naar scale-up maakte. Daar kreeg ik de vrijheid om een eigen visie te ontwikkelen, maar de consequentie daarvan is dat jouw visie soms kan botsen met die van het management. Toen dat na een paar jaar het geval was, besloten we uit elkaar te gaan.

Ik nam in 2014 een sabbatical om te reflecteren. Waar voel ik me nu écht tot aangetrokken? Dat is het shared value-concept dat Michael Porter in 2011 introduceerde. Hij was één van mijn docenten bij mijn Leadership Development Program, dat ik vier jaar lang volgde aan de Harvard Business School. Bij het shared value-concept hoort een roadmap hoe je een bedrijf bouwt dat niet alleen meerwaarde levert aan aandeelhouders, maar aan alle stakeholders. Die roadmap bestaat uit drie onderdelen. Het eerste is create awareness, ofwel leg aan alle stakeholders uit dat er een probleem is. Het tweede is leading by example: geef het goede voorbeeld. En het derde onderdeel is inspire to act, probeer anderen over te halen om mee te doen.

Tony’s Chocolonely past alle drie principes toe. Dus toen ik eind 2014 deze vacature zag, heb ik meteen gereageerd.’

Hoe belangrijk is de supply chain in jullie missie van 100 procent slaafvrije chocolade?

‘Van cruciaal belang. Het is de geloofwaardigheid van de missie en laat zien dat het mogelijk is. Een supply chain bestaat uit drie stromen: een goederenstroom die van de leverancier richting de klant gaat, een geldstroom die precies de andere kant opgaat, en een informatiestroom. Traditioneel gaat de aandacht naar die eerste twee, maar bij ons is de informatiestroom de belangrijkste. Die maken we end-to-end en back-to-back, wat betekent dat informatie beide kanten opstroomt. De boer heeft net zoveel inzicht in de keten als wij. Wij geloven er heilig in dat als alle actoren in de keten transparant informatie met elkaar delen, iedereen daar beter van wordt. Want dan weet je veel beter wat er op je af komt en kun je je daarop voorbereiden. Er is ook een intangible effect: onze partners voelen zich echt onderdeel van de keten en dat is een voorwaarde voor het nemen van verantwoordelijkheid.’ … … …

Meer lezen?