Leren van korfbal

Mijn academische leven is verweven met de supply chain-professie: ik heb onderzoek gedaan dat het gehele veld bestrijkt van strategische supply chain-keuzes tot aan gedetailleerde productieplanning. Mijn privéleven heeft zich voor een belangrijk deel afgespeeld in de korfbalwereld. Ik ben speler en coach geweest, maar vooral actief als bestuurder in deze sport met wortels in Nederland die inmiddels in meer dan tachtig landen wordt beoefend.

In deze gemengde teamsport spelen mannen en vrouwen samen om het maximale uit elkaar te halen voor het bereiken van een gemeenschappelijk doel. Ik denk dat het geen toeval is dat ik veel van mijn energie en ideeën heb ontwikkeld in het korfbal en in het vakgebied supply chain management. En ik denk dat we in de supply chain veel kunnen leren van korfbal. Korfbal is namelijk ontworpen voor samenspel. Het is onmogelijk om alleen tot scoren te komen. Dat betekent dat spelers heel goed moeten weten wat elkaars sterktes en zwaktes zijn, en dat de coach een plan moet ontwikkelen om in dit samenspel tot scoren te komen.

Veel supply chain managers zien wel de taken die moeten worden gedaan, maar missen nogal eens de samenhang in die taken. Ook is vaak niet duidelijk hoe die taken over medewerkers kunnen worden verdeeld, zodat iedereen maximaal kan bijdragen aan het gemeenschappelijke doel. In het bedrijfsleven wordt bovendien niet vaak open gesproken over de zwakke kanten van collega’s. Het is van belang dat gesprek open te voeren, zodat iedereen hetzelfde beeld heeft van elkaars verwachte bijdrage aan het gemeenschappelijke doel.

Goede communicatie

Een goed korfbalteam excelleert in goede communicatie. Omdat bij korfbal niet mag worden gelopen in balbezit, moeten spelers elkaar naadloos aanvoelen zodat de balpassing en de actie van medespelers naadloos op elkaar aansluiten bij het aanvallen. Dat vergt veel verbale communicatie in de voorbereiding en heel veel non-verbale communicatie in het veld.

Bij het vervullen van de samenhangende taken in de supply chain is het vaak de communicatie waar het in de uitvoering mis gaat: de voorraadplanner schiet voor alle zekerheid een order in, terwijl de leveranciersmanager weet dat juist op dit moment die leverancier helemaal vol zit en de systeemlevertijd zeker niet zal worden gehaald.

Verschuiven van inkooporders

Bij een bedrijf waar ik onlangs een project uitvoerde, bleek dat meerdere voorraadplanners en leveranciersmanagers zich vrijwel alleen bezighielden met het vooruitschuiven en terugschuiven van geplaatste inkooporders, zonder met elkaar te overleggen, maar aangestuurd via SAP. En dan heb ik het nog even niet over het feit dat bij korfbal de helft van de spelers altijd vrouw is. Als dat in de supply chain zou worden bereikt, zou het personeelstekort direct zijn opgelost.

Jan Fransoo, hoogleraar Operations en Logistiek Management aan de Tilburg School of Economics and Management