Supply Chain Professional-finalisten zoeken antwoorden op disrupties

Disruptie was het leidende thema tijdens de eindstrijd om de titel Supply Chain Professional 2017. Drie finalisten mochten een dag lang duidelijk maken hoe zij hun supply chains overeind houden of juist zelfs versterken in deze tijd van disrupties. Met echte ontwrichtingen hebben winnaar Anouk Wissink van Koninklijke Vezet en medefinalisten Pieter Franssen van Diversey Care en Marc Vogels van Mead Johnson nog niet direct te maken, wel met een groot aantal veranderingen waarop zij een antwoord proberen te vinden.

Door Marcel te Lindert

Aan het eind van een lange, hete dag ontstaat aan boord van de Speedo enige verwarring over het begrip disruptie. Gevraagd naar mogelijke disrupties die bedreigend zijn voor het verdienmodel van hun bedrijf, geven de drie kandidaten voor de titel Supply Chain Professional 2017 uiteenlopende antwoorden. Pieter Franssen van Diversey Care spreekt over deglobalisering: de trend die er onder meer in de foodsector voor zorgt dat klanten uit het oogpunt van duurzaamheid de voorkeur geven aan producten uit de directe omgeving. ‘Als onze klanten ook op het gebied van reiniging en hygiëne lokaal gaan sourcen, hebben wij een groot probleem’, stelt de supply chain director.

Anouk Wissink van Koninklijke Vezet wijst op het belang van voedselveiligheid. ‘Zo’n paardenvleesschandaal zou voor ons bedrijf rampzalig zijn. Dat is de reden waarom we geen enkele concessie doen aan productkwaliteit’, vertelt de directeur supply chain & new business bij de groenten- en fruitsnijder. Marc Vogels van Mead Johnson Nutrition noemt de beschikbaarheid van grondstoffen als bedreiging. ‘Dat betekent dat wij bewust kijken naar geografische diversificatie in onze supply chain. Wij willen in meerdere landen gaan sourcen’, zegt de associate director supply chain van de babyvoedingsproducent.

Uit onverwachte hoek

Edwin van den Meerendonk van Walt Disney wijst de drie kandidaten terecht. ‘Wat jullie noemen zijn risico’s, geen disrupties. Ik heb nog geen antwoord op de vraag gehoord’, stelt het jurylid en de allereerste winnaar van de Supply Chain Professional-verkiezing. De opmerking van Van den Meerendonk maakt duidelijk waarom bedrijven steeds weer worden overvallen door disrupties: ze komen per definitie uit onverwachte hoek. Wie had kunnen denken dat Amazon met Whole Foods Market een complete supermarktketen inclusief 460 bakstenen winkels zou overnemen? Wie kan zich het onvoorstelbare voorstellen?

In de herkansing durven de drie kandidaten de grenzen van hun voorstellingsvermogen op te zoeken. Vogels geeft aan dat over voeding nog veel onduidelijkheid bestaat. ‘In ons darmstelsel leven een miljoen verschillende bacteriën. Wij weten niet precies wat die doen. Ik verwacht dat in de toekomst uit onderzoek naar die bacteriën nieuwe voeding voortkomt die compleet anders zal zijn opgebouwd. Wij proberen ons daarop voor te bereiden door zelf in onderzoek te investeren.’

Wissink wijst op de telers die de groenten en het fruit aan Koninklijke Vezet leveren. ‘Zij vormen onze achilleshiel. Als die telers morgen besluiten dat zij de spinazie en andere groenten beter zelf kunnen snijden, hebben we een groot probleem. Verder zou het natuurlijk kunnen gebeuren dat ook onze grootste klant Albert Heijn door een online retailer wordt overgenomen. Wij proberen daarop te anticiperen door zelf in het onlinekanaal te stappen. Dat doen we bijvoorbeeld met de Allerhande Box die wij voor Albert Heijn produceren en verzenden.’

Franssen acht het mogelijk dat er op heel lange termijn geen vraag meer is naar producten en diensten op het gebied van professionele reiniging en hygiëne. Hij duidt daarmee op het onderzoek in laboratoria naar zelfreinigend textiel en zelfreinigende kunststof. ‘Toepassing van dergelijke materialen zou pas echt een disruptie zijn. Daar houden we ons bij Diversey Care op dit moment niet mee bezig.’

Internet of clean

Disruptie of niet, tijdens de finale van de Supply Chain Professional-verkiezing wordt duidelijk dat supply chains zullen moeten anticiperen op veranderingen in hun sector. Eerder op de dag wees Franssen al op het ‘internet of clean’. Ook in de schoonmaakwereld zal het internet doordringen, in de vorm van sensoren in zeepdispensers bijvoorbeeld, die meten hoe vaak en op welke momenten zeep wordt gebruikt. Die informatie kan worden gebruikt om automatisch een aanvulopdracht voor deze dispensers te genereren. ‘Denk ook aan gerobotiseerde schoonmaakmachines, die volledig autonoom werken en zelf kunnen aangeven waar ze staan. Dat stelt ons voor nieuwe uitdagingen. Naast de fysieke supply chain ontstaat een informatie-supply chain. Op een gegeven moment moeten die bij elkaar komen. Hoe gaan we bijvoorbeeld om met de distributie van software? Hoe zorgen we voor een goed wifi-netwerk bij klanten? Zijn dat überhaupt taken voor ons als afdeling supply chain? Wij zijn bezig met die vragen, maar hebben nog geen antwoorden.’

Vogels zag zich opeens geconfronteerd met nieuwe regelgeving over babyvoeding in China, de grootste afzetmarkt voor Mead Johnson. Die regelgeving moet de kwaliteit van de aangeboden babyvoeding waarborgen. ‘Producenten die babyvoeding in China op de markt willen brengen, zijn vanaf 2018 verplicht om de volledige supply chain in eigen hand te houden. Daarnaast wordt babyvoeding voortaan beschouwd als een farmaceutisch product, wat betekent dat wij moeten voldoen aan de strenge eisen in de farmacie. Tot slot mag elke fabriek nog maar negen SKU’s op de Chinese markt zetten. Wij spelen daarop in door onze footprint uit te breiden. We onderzoeken momenteel de mogelijkheden om in Australië babyvoeding voor de Chinese markt te produceren.’

Grillige vraag en aanbod

Wissink noemt de groeiende vraag naar gezonde en duurzame voeding als belangrijkste trend op dit moment. ‘Het advies van het Voedingscentrum is om 250 gram groenten per persoon per dag te eten, in Nederland zitten we nu op 100 gram. De vraag naar groenten gaat dus alleen maar groeien. Tegelijkertijd zien we dat door klimaat-
veranderingen zowel vraag als aanbod steeds grilliger wordt. Iedereen herinnert zich misschien nog dat deze winter een tijd lang geen spinazie verkrijgbaar was. De oogst in Spanje was mislukt.’

Aan vraagzijde kan een plotselinge weersomslag voor flinke verschuivingen in de vraag zorgen. ‘Als het buiten
22 graden is, wil iedereen barbecueën. Als het opeens 30 graden wordt, heeft niemand daar meer zin in. Dan wil iedereen vooral simpel eten’, aldus Wissink. ‘Hoe we daarop inspelen? Door flexibel te zijn in inkoop als een product niet beschikbaar is. Om in te spelen op de stijgende volumes, zijn we op zoek naar nieuwe locaties. We hebben een aparte projectorganisatie opgezet om de voortgang erin te houden.’

Strategie en daadkracht

De focus op strategie en de daadkracht van Wissink – hard nodig in een keten met maximaal een halve dag voorraad – bezorgde haar aan het eind van de dag de prestigieuze titel. Een jaar lang mag zij als Supply Chain Professional 2017 het vakgebied vertegenwoordigen. Volgens juryvoorzitter Jack van der Veen is Wissink daartoe als geen ander in staat. ‘Zij is duidelijk als het gaat over visie, strategie en klantwaarde. Ze heeft niet alleen goed inzicht in de eigen afdeling, maar in de volle breedte van de organisatie en de hele keten.’ Wissink toonde zich in haar dankwoord vooral trots. ‘Ik ben ervan overtuigd dat we als vakgebied nog zoveel hebben te bieden. Ik ben blij dat ik daar mijn bijdrage aan mag leveren.’