Onafhankelijkheid van tijd

Op tijd, compleet, foutloos en zonder operationele ordercontacten (OTIFNENC) leveren is een belangrijke KPI binnen de logistiek. Opvallend, want het is eigenlijk een eenzijdige KPI gezien vanuit het perspectief van een toeleverancier of logistiek dienstverlener. Zij worden immers gedwongen om op bepaalde momenten te leveren, waarbij slechts gekeken wordt naar afleveradressen en niet naar zo laag mogelijke, ketenbrede kosten. De supply chain-gedachte is kortom ver te zoeken. Waarom is OTIFNENC dan toch een belangrijke KPI?

Vandaag de dag werken veel afleveradressen met vaste levertijdstippen of tijdvensters. Dat was enkele jaren geleden ook een van de aanbevelingen in Speed Docking. Handig voor de goederenontvanger met het oog op de planning. Uit verschillende gesprekken met logistiek dienstverleners vanuit het Beter Benutten Project (spits mijden in Noord-Brabant) blijkt dat ondanks vaste aflevertijden wachttijden toch (weer) behoorlijk lang zijn. Bovendien is de flexibiliteit om op andere tijdstippen te kunnen leveren erg klein. Dit geldt niet alleen voor retail-dc’s, maar ook voor bedrijven in de bouwsector, toeleveranciers van vakantieparken en cateraars. Allemaal bedrijven die logistiek of supply chain management niet als core business zien, maar wel ervaren dat zij gedwongen worden om hogere kosten te maken om aan de OTIFNENC-eisen te voldoen.

Deze extra kosten kunnen niet of nauwelijks worden verhaald bij de ontvangende partij. Een mooi voorbeeld van wie heeft de macht, ofwel wie is de ‘nucleus firm’, in de keten. Natuurlijk is het vanuit de afleveradressen te simpel gesteld dat de leverancier of logistiek dienstverlener maar slimmer moet werken, zodat deze zonder extra kosten kan voldoen aan de eisen rondom de aflevertijdstippen.

Theorie

Supply chain management gaat hand in hand met ketensamenwerking en dan past het eenzijdig opleggen van aflevertijden niet zo goed in het theoretisch kader. Vanuit de theorie ligt de focus op het vergroten van de taart, in plaats van het nastreven van een groter deel van de taart. De efficiencyslag vanwege vaste aflevertijden vanuit het ontvangend adres is vrij eenvoudig te maken. Deze voordelen kun je uitdrukken in een businesscase: rechtsonder in Excel staat het bedrag dat werken met vaste aflevertijden oplevert. Ontvangende adressen doen dit zeker, omdat zij ontvangstprocessen laten ondersteunen door portals en pallet-labels. Toeleveranciers en logistiek dienstverleners maken dezelfde afwegingen, maar worden vaak gedwongen om toch maar op de minder gunstige momenten te leveren, omdat de klant dat wil. Ik ken er inmiddels een paar die ‘nee’ durven te zeggen, maar de meeste dienstverleners slikken het gewoon.

Oplossingen

Ik zie verschillende mogelijkheden om tijdonafhankelijk te kunnen werken, maar je moet wel een beetje creatief naar processen kijken en bereid zijn om te delen. Alleen dan ontstaat een win-winsituatie voor de ontvangende én afleverende partij.

De meest logische – maar in de praktijk ook de meest lastige mogelijkheid – is dat de ontvangende partij zijn voordeel deelt met andere ketenpartijen. Dit is niet hetzelfde als marge weggeven, maar gezamenlijk voordelen realiseren; voor de lange termijn de beste oplossing kiezen.

Een andere oplossing is een vorm van gefaciliteerde ruilhandel. Als toeleverancier kun je een beschikbaar aflevertijdstip ruilen of beschikbaar stellen aan een concullega. Het enige wat je hiervoor nodig hebt, is een vorm van een registratiesysteem en de voorwaarde dat je pas iets kunt inwisselen als je anderen eerder iets hebt gegeven. Zo’n registratiesysteem zou beheerd kunnen worden door een onafhankelijke control tower. Het klinkt misschien wat theoretisch, maar bij sluizen is dit concept al eens eerder opgezet.

Nog een andere manier om tijdonafhankelijk te werken, is overgaan naar gedeeltelijke nachtleveringen. Ook dit gebeurt bij de grote retailers steeds vaker, maar dan moet er wel voldoende bezetting zijn. Anders wegen structurele nachtleveringen niet op tegen wachttijden en het gegeven dat je ’s nachts minder in de file staat. Het opzetten van overslaglocaties leidt ook tot meer tijdonafhankelijkheid.

Actie

Tijdonafhankelijk lossen is echt een serieus thema. Vrijwel alle bedrijven die ik de afgelopen weken heb gesproken, geven aan dat het gegeven dat zij op een bepaald tijdstip moeten leveren kostenverhogend werkt. Zij moeten hierdoor vaak in de spits rijden, zijn genoodzaakt om met een lagere beladingsgraad genoegen te nemen en ervaren dat afleveradressen toch wel erg naar het eigen proces kijken.

In het kader van ‘constateren is mooi, maar dan moet je ook actie ondernemen’ overweeg ik om bij voldoende belangstelling een ronde tafel of iets dergelijks te organiseren met als hoofdvraag hoe bedrijven tijdonafhankelijker kunnen gaan werken, terwijl zij wel voldoen aan de OTIFNENC-eisen. Zie jij dit ook zitten en wil je meedoen, laat het mij dan weten.

Edward Heijnen, zelfstandig interim-professional supply chain-procesverbeteringen

Hoe tijdonafhankelijk kun jij werken? Reageer gerust via e.heijnen@supplychaininsight.nl.