Nevi PMI: voor het eerst weer krimp

De bedrijfsomstandigheden in ons land zijn voor het eerst in meer dan zes jaar verslechterd. In geringe mate, maar toch. Dat blijkt uit de Nevi Purchasing Managers Index (PMI) van november, die op 49.6 staat. Opmerkelijk is ook dat de subsector consumptiegoederen – tegen de algemene trend in – juist een flinke verbetering van de bedrijfsomstandigheden laat zien.

De feiten op een rijtje: de productie daalde in november voor de tweede maand op rij, deze maand iets meer dan in oktober. Het aantal nieuwe orders liet de grootste daling sinds april 2013 zien. De inkoop nam af en de materiaalvoorraad daalde. Ook werd de hoeveelheid onvoltooid of nog niet uitgevoerd werk voor de negende maand op rij kleiner. De voorraad gereed product daalde eveneens, maar minder dan in oktober. Bovendien nam de werkgelegenheid opnieuw toe, zij het in de geringste mate sinds begin 2015. De producenten bleven uitgaan van groei in de komende twaalf maanden, waarbij de stemming minder positief was dan in oktober.

Nevi PMI-indexcijfer onder magische grens

‘De dag die je wist dat zou komen (is eindelijk daar)’, citeert prof. Bart Vos, Scientific Director Brightlands Institute for Supply Chain Innovation (BISCI) en verbonden aan Maastricht University, de veelbesproken zin uit het Koningslied. De essentie van die zin gaat volgens hem ook op voor het meest recente Nevi PMI-indexcijfer, in november gedaald van 50.3 naar 49.6. ‘Het zat er al een tijdje aan te komen, maar daarmee daalt de index dus onder de magische grens van 50.0. Dat duidt voor het eerst in ruim zes jaar op krimp in de Nederlandse productiesector, al gaat het nog steeds om een relatief bescheiden daling’, aldus Vos.

Bovendien is Nederland in Europa volgens Vos ook bepaald niet de slechtst presterende economie. De gemiddelde PMI in de Eurozone was in november namelijk 46.6 en de Duitse economie scoorde met 43.8 nog slechter. ‘Dat was wel een lichte opleving ten opzichte van de eerdere 42.1 en ook beter dan de verwachting van analisten (42.9), maar er is bij onze oosterburen al elf maanden op rij sprake van krimp in de productiesector’, aldus Vos. Een recente Rabobank-studie concludeert volgens hem dan ook dat het Duitse groeimodel op de schop moet. Met name door jarenlange florissante Duitse exportcijfers zouden er te weinig prikkels om te innoveren zijn geweest.

Afname nieuwe orders uit buitenland

De laatste maanden is volgens Vos ook sprake geweest van een afname van het aantal nieuwe orders uit het buitenland. De respondenten schrijven dit toe aan een zwakkere vraag, toenemende concurrentie en aanhoudende onzekerheid op diverse buitenlandse markten, de brexit bijvoorbeeld en het handelsconflict tussen de VS en China. Vos: ‘Het is echter zeker niet allemaal kommer en kwel binnen de Nevi PMI. Nederlandse producenten blijven positief over de groeiverwachtingen in het komende jaar, met wel als kanttekening dat dit optimisme historisch gezien aan de lage kant blijft.’

Ook de werkgelegenheids-deelindex scoort nog steeds boven de 50.0, hoewel de groei van het aantal banen wel bescheiden was, met het laagste groeipercentage sinds begin 2015. ‘Er zijn ook duidelijke verschillen tussen sectoren zichtbaar. Er was een daling van het personeelsbestand in de sector investeringsgoederen, maar juist een flinke toename van de werkgelegenheid in de sectoren consumptiegoederen en halffabricaten.’

Nederland vierde op ranglijst Wereld Economisch Forum

In meer algemene zin scoort Nederland bovendien met een vierde plaats heel goed op de jaarlijkse ranglijst van het Wereld Economisch Forum (WEF). ‘Na Singapore, de VS en Hongkong is ons land daarmee de eerste Europese economie op deze prestigieuze ranking. Volgens de WEF-studie heeft Nederland veel progressie geboekt op het gebied van ondernemerschap, en juist die eigenschap kan ons land helpen om door een economisch moeilijkere periode te komen’, aldus Vos.