Lean analytiX: eerste methode voor CO₂-effectiviteit in de logistiek

Lean analytiX. Dat is de naam van een nieuwe methode om de effectiviteit van vervoer gerelateerd aan uitstoot te bepalen. De methode is een initiatief van de Topsector Logistiek en Connekt en geeft bedrijven inzicht in waar ze hun logistiek nog verder kunnen verduurzamen. Naar verwachting kunnen de extra besparingen oplopen tot tientallen procenten. Connekt heeft de methode de afgelopen anderhalf jaar met verladers en vervoerders uit het Lean & Green-netwerk uitgewerkt en getest, zowel in Nederland als in internationale supply chains.

De lancering van Lean analytiX vond op 29 maart plaats tijdens het Jaarcongres van de Topsector Logistiek in het Philips Stadion in Eindhoven. Dat gebeurde door Aad Veenman, boegbeeld van de Topsector Logistiek, en Nico Anten, voorzitter van Connekt, samen met onder meer Global Customer Logistics Manager Fred Hooft van Bavaria en staatssecretaris Stientje van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat. ‘Goed om te zien dat het mogelijk wordt gemaakt om tot in internationale supply chains de CO₂-uitstoot zichtbaar te maken. Deze methode kan een significante bijdrage leveren aan het halen van 25 megaton uitstoot in 2030 voor mobiliteit. Hopelijk zet dit initiatief ook andere bedrijven aan om een bijdrage te leveren om onze doelstellingen te halen’, aldus de staatssecretaris.

Waar iedere ondernemer in de logistiek al zijn best doet om slim, efficiënt en tegen zo laag mogelijke kosten te transporteren, zou onderzoek onder leden van het Lean & Green-programma uitwijzen dat er meer mogelijkheden zijn om zowel geld te besparen als uitstoot te reduceren. Planningssystemen en financiële systemen geven al veel informatie, maar er blijkt volgens de initiatiefnemers nog meer zichtbaar te worden door ladingsgegevens en brandstofverbruik te combineren. ‘Lean analytiX geeft op basis van harde gegevens inzicht in de CO₂-prestatie: hoe effectief is het vervoer uitgezet tegen de uitstoot die veroorzaakt wordt? Dat kan in detail per klant of regio per periode, maar ook over internationale supply chains heen. Die analyse blijkt heel veel concreet besparings- en verbeterpotentieel op te leveren, wat direct aangepakt kan worden’, aldus het persbericht.

Effectiviteit uit echte data

De Topsector Logistiek en Connekt noemen Lean analytiX de eerste methode voor CO₂-effectiviteit in de logistiek. Er zijn al meerdere methodes om de uitstoot van transport in te schatten, maar de stap om de effectiviteit uit echte data te halen is volgens hen nieuw. Als uitgangspunt neemt Lean analytiX de harde gegevens uit het primaire proces van het transport: 1. Hoeveel goederen moeten worden verplaatst van waar naar waar?, en 2. Hoeveel brandstof (of energie) wordt voor deze prestatie gebruikt? De gegevens worden gecombineerd en verwerkt tot een data-file die goed geanalyseerd kan worden. Uit tests bij meer dan tachtig bedrijven bleek telkens dat er nieuwe omvangrijke verbetermogelijkheden zichtbaar werden in de analyse.

Het voordeel van deze bewerkte data-file is volgens de initiatiefnemers dat gegevens van meerdere transporteurs, terminals of warehouses gecombineerd kunnen worden om een complete supply chain te analyseren, over meerdere landen of continenten. Dat optellen en combineren werkt ook met files van verschillende kwaliteit, omdat lang niet overal de beschikbaarheid van gedetailleerde (digitale) data zo goed is als in Nederland. ‘Lean analytiX plus’ is daarbij bedoeld voor verladers en hun logistiek dienstverleners, in nationale en internationale supply chains. ‘Lean analytiX basic’ is voor dienstverleners zonder of met enkele subcontractors.

Direct toepasbaar

‘Lean analytiX is direct toepasbaar en levert direct besparing op’, zegt Nico Anten van Connekt. ‘Snelheid is belangrijk, want hoe sneller we de CO₂-uitstoot kunnen verminderen, des te meer we bijdragen aan de klimaatdoelstellingen. CO₂ haal je niet zo gemakkelijk uit de atmosfeer. Vergelijk het met een badkuip die langzaam volstroomt met water: hoe eerder je de kraan dichtdraait, hoe beter. Lean gaat altijd hand in hand met Green. Het inzicht van Lean analytiX biedt een handelingsperspectief waarmee je aan de slag kunt gaan in het actieprogramma Lean & Green Europe.’

Fred Hooft van Bavaria: ‘Wij calculeren en alloceren al jaren de CO₂-uitstoot van ons transport, maar omdat we nu met Lean analytiX precies weten of we gouden, zilveren of bronzen data hebben, weten we welk deel van de keten we nog kunnen beïnvloeden. Het voordeel van Lean analytiX is dat je met behulp van deze data beter kunt sturen. Je komt in de cockpit te zitten en ziet waar je het beter kunt doen wat betreft CO₂-uitstoot. Nu kun je heel lange supply chains, met stukken waar je weinig echte meetdata van hebt, zoals bijvoorbeeld de laatste 400 kilometer van een Afrikaanse haven het binnenland in, toch compleet bekijken. En uit die analyses blijkt dat je heel goed kunt zien waar je nog kunt besparen.’