Kritisch denkvermogen is cruciaal bij inzet van AI in de supply chain

Supply chain professionals, zowel mannen als vrouwen, zijn steeds positiever over de mogelijkheden van artificiële intelligentie (AI). In het kader van Internationale Vrouwendag (8 maart) ging Martijn Lofvers van Supply Chain Media tijdens Webinar Wednesday over dit onderwerp in gesprek met twee vrouwelijke supply chain professionals: Melanie Salter van Boom! en Ella Cullen van Minespider. ‘Hoeveel beter zouden we kunnen plannen als we bij de ontwikkeling van AI-tools rekening houden met de diversiteit in denken?’

Door Marcel te Lindert

Minespider is zeven jaar geleden opgericht om de reis van metalen door de supply chain te volgen en de data te publiceren in digitale productpaspoorten. Daarin staat onder meer wat de herkomst, samenstelling en CO₂-footprint van de metalen is en of ze op duurzame wijze uit de grond zijn gehaald. De digitale productpaspoorten maken gebruik van blockchain-technologie, vertelt mede-oprichter en chief marketing officer Ella Cullen van Minespider. ‘Die technologie is cruciaal in deze complexe supply chains waarin bedrijven de ene keer partners en de andere keer concurrenten zijn. Blockchain-technologie helpt om samen te werken op basis van onweerlegbare, decentraal vastgelegde data.’

Naast blockchain maakt Minespider steeds meer gebruik van artificiële intelligentie. ‘De grootste uitdaging is het gestructureerd verzamelen en opslaan van data. Veel bedrijven worstelen daarom met het opstellen van productpaspoorten. Wij stellen hen in staat om alle beschikbare informatie te uploaden, waarna onze AI-tools daaruit de benodigde data halen. Het resultaat is een productpaspoort dat voldoet aan de wet- en regelgeving en laat zien welke data nog ontbreken’, legt Cullen uit. ‘Eén van de klanten is ABB, dat servicemonteurs door het scannen van een QR-code toegang biedt tot het productpaspoort van motoronderdelen. Zij kunnen met behulp van AI tegen het paspoort praten en vragen wanneer het onderdeel voor het laatst is gerepareerd.’

Vrouwen minder optimistisch

Niet alleen bij ABB, maar ook bij andere bedrijven is AI onderwerp van gesprek. Dat blijkt uit een analyse van de gesprekken van CEO’s. Melanie Salter begrijpt dat goed. ‘Deze technologie biedt opwindende mogelijkheden. Denk aan de complexe modellen die we gebruiken voor optimalisatie van onze supply chains. We kunnen nu tegen deze modellen praten om de uitkomsten beter te begrijpen. Dat leidt tot democratisering van technologie. Opeens kan iedereen met die modellen werken, niet alleen professionals die daartoe zijn opgeleid’, aldus de director of supply chain research bij Boom!, het internationale netwerk dat meer dan 1000 vrouwen in 66 landen met elkaar verbindt.

Uit twee jaar oud onderzoek van adviesbureau PwC blijkt dat vrouwen minder optimistisch zijn over de impact van AI op hun baan dan mannen. AI biedt volgens 23 procent van de mannen nieuwe carrièrekansen, terwijl slechts 17 procent van de vrouwen daarin gelooft. ‘Een verklaring is wellicht dat veel vrouwen vanwege hun zorgtaken in deeltijd werken en daardoor vaker banen met repetitieve taken hebben. Dat zijn de banen die door AI als eerste worden bedreigd’, stelt Salter. Gespreksleider Martijn Lofvers roept vrouwen juist op AI te omarmen. ‘Daardoor hoeven ze minder tijd te besteden aan die repetitieve taken en kunnen ze van meer toegevoegde waarde zijn.’

Revolutionaire veranderingen

Recent onderzoek van Boom! zelf laat zien dat het sentiment over AI in korte tijd een stuk positiever is geworden, zowel bij mannen als bij vrouwen. Maar liefst 39 procent verwacht dat AI de komende drie jaar absoluut impact op de supply chain zal hebben, terwijl 41 procent zelfs spreekt van revolutionaire veranderingen. Opvallend genoeg behoort Cullen tot de overige 20 procent die terughoudend is. ‘Ik ben ervan overtuigd dat AI tot revolutionaire veranderingen leidt. Ik betwijfel alleen of dat de komende drie jaar al het geval zal zijn.’ Salter valt haar bij. ‘We roepen al twintig jaar hoe belangrijk het is om de KPI’s van verschillende afdelingen op elkaar af te stemmen, maar dat is nog steeds niet overal gebeurd. Veel veranderingen gaan in het bedrijfsleven langzamer dan aanvankelijk verwacht.’

Wat zeker niet bijdraagt aan een versnelde adoptie van AI, is dat 56 procent van de supply chain-organisaties geen AI-strategie heeft geformuleerd. Slechts 19 procent beschikt wel over een heldere AI-strategie en draagt die uit in de organisatie. ‘Dat verbaast me niets. We praten al jarenlang over het belang van een supply chain-strategie die is afgestemd op de bedrijfsstrategie, maar in veel supply chain-organisaties ontbreekt die nog steeds. Laat staan dat ze een strategie voor de inzet van AI hebben’, stelt Salter. Cullen benadrukt het belang van een AI-strategie. ‘Al is het maar omdat bedrijven moeten weten wat de juridische en ethische consequenties van AI zijn.’

Kritisch denkvermogen

Onderzoek van de Boston Consulting Group onder 6500 professionals laat zien dat vrouwen vandaag de dag meer gebruik maken van AI dan mannen, al zijn de verschillen maar klein. Van de ondervraagde vrouwen zegt 72 procent GenAI te gebruiken om efficiënter te werken, terwijl dat bij de mannen maar 66 procent is. Ook geeft 65 procent van de vrouwen aan graag te experimenteren met nieuwe GenAI-tools, terwijl slechts 35 procent meldt daarvoor de juiste competenties te hebben. Salter wuift dat laatste cijfer weg. ‘Met GenAI kan iedereen tegen een model praten, daar heb je geen specifieke competenties voor nodig. Ga gewoon aan de slag.’

Het enige wat gebruikers van AI in het algemeen en GenAI in het bijzonder nodig hebben, is kritisch denkvermogen. Salter: ‘Ik merk in mijn eigen omgeving dat we de antwoorden van ChatGPT vaak voor waar aannemen. We hebben kritisch denkvermogen nodig om de uitkomsten ter discussie te durven stellen. Uit eerder onderzoek blijkt dat juist bij de nieuwe generatie talenten het kritisch denkvermogen vaak ontbreekt.’

Diversiteit in denken

Lofvers toont op het scherm een schema waarin masculiene energie tegenover feminiene energie wordt geplaatst. Het schema stelt de linker- tegenover de rechterhersenhelft, logica tegenover intuïtie, denken tegenover voelen, analytisch vermogen tegenover creativiteit en concurreren tegenover samenwerken. Salter hekelt de termen masculien en feminien die stereotype denkbeelden lijken te versterken, maar geeft aan hoe belangrijk het is om rekening met deze tegenstellingen te houden.

‘Onze planningstools zijn gebouwd op alles wat we tot de linkerhersenhelft rekenen. Daar voor is nooit gebruikgemaakt van zaken als intuïtie en creativiteit. Ik zou graag willen dat we deze diversiteit in denken inbrengen in de ontwikkeling van nieuwe tools. Hoeveel beter zullen we daardoor kunnen plannen dan nu het geval is? Als we gebruikmaken van de diversiteit in denken, zullen onze supply chains er totaal anders uitzien.’