Krapte op arbeidsmarkt stimuleert innovatie in het warehouse

Executie in de supply chain vraagt steeds meer aandacht van bedrijven. Dat leidt onder meer tot een toenemende vraag naar automatisering en robotisering in de logistiek. Tijdens de nieuwe, Nederlandstalige SCM Podcast ging hoofdredacteur Martijn Lofvers van Supply Chain Magazine hierover in gesprek met Jack Pool van Districon en Alain Beerens van Groenewout. ‘De laatste vijf tot tien jaar is het aanbod aan opslag- en orderpicksystemen enorm gegroeid.’

Door Marcel te Lindert

Door alle volatiliteit en onzekerheid is het lastiger dan ooit om de processen in de supply chain snel en soepel conform planning ten uitvoer te brengen. De aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt is een extra complicerende factor. ‘Dat heeft geleid tot nieuwe vraagstukken en is een drijfveer voor innovatie’, stelt Jack Pool, business development director bij adviesbureau Districon. ‘En het tekort zal door de vergrijzing alleen maar toenemen, terwijl de beschikbaarheid van arbeidsmigranten uit landen als Polen afneemt. Er zijn twee opties: of we moeten arbeidsmigranten uit landen verder weg halen of we moeten slimmer gaan werken.’

Uitbreiding binnen vier muren

Pool krijgt bijval van Alain Beerens. ‘Het aantal distributiekanalen is de afgelopen jaren enorm toegenomen. Dat heeft geleid tot een grotere diversiteit in orderprofielen en een afnemende zendingsgrootte. Met als gevolg dat er meer handen nodig zijn om alle goederen de deur uit te krijgen. Dat verklaart voor een deel het tekort aan arbeidskrachten’, vertelt de managing partner van adviesbureau Groenewout. ‘Andere complicerende factoren zijn de stikstofproblematiek en de congestie op het elektriciteitsnet, die impact hebben op de bouw van nieuwe warehouses.’

Niet alleen het tekort aan arbeidskrachten, maar ook de beperkte mogelijkheden voor nieuwbouw zetten steeds meer bedrijven op het spoor van automatisering en robotisering. ‘Wij zien dat bedrijven veel sneller dan voorheen zoeken naar mogelijkheden om de opslag- en orderverwerkingscapaciteit binnen de vier muren van hun bestaande warehouse te vergroten. Dan praat je al snel over automatisering en robotisering’, zegt Beerens. ‘Daarbij vormt de congestie op het elektriciteitsnet nog steeds een uitdaging. De mogelijkheden om een grotere aansluiting op het elektriciteitsnet te krijgen, blijven beperkt.’

Volwassenheid versus adoptie

Gespreksleider Martijn Lofvers laat aan de hand van een grafiek van McKinsey zien welke vormen van automatisering beschikbaar zijn. In de grafiek worden de verschillende vormen met elkaar vergeleken op mate van volwassenheid en mate van adoptie. Helemaal rechtsboven staat warehouse management software (WMS), waarvan vrijwel elk warehouse is voorzien. Het minst volwassen zijn linksonder de automatiseringsoplossingen voor het lossen van containers en trailers. Pool: ‘Er zijn behoorlijk wat ontwikkelingen op dit gebied, maar het aantal mensen dat wordt ingezet bij het lossen van goederen is beperkt. Dat maakt het vooralsnog lastig om een investering in automatisering daarvan terug te verdienen.’

Ergens tussen beide uitersten in staan automatische opslag- en orderverwerkingssystemen en autonome mobiele robots (AMR’s). ‘Met name de laatste tien tot vijftien jaar is het aantal nieuwe opslag- en orderpickconcepten enorm gegroeid, van snelle shuttlesystemen en kubische opslagsystemen tot flexibele AMR-oplossingen’, weet Beerens. Lofvers noemt de robots van Exotec die tegen stellingen opkruipen als meest spraakmakende oplossing, maar wijst ook op de overname van Kiva door Amazon. Kiva ontwikkelde een uniek concept met robots die een complete stelling naar een orderpickstation brengen. ‘Dat concept is sinds de overname door Amazon door veel andere robotleveranciers gekopieerd.’

Start met analyseren van data

Hoe kies je nou uit het grote aanbod de juiste vorm van automatisering of robotisering? Om bedrijven te helpen met het beantwoorden van die vraag, hanteren Groenewout en Districon grotendeels dezelfde aanpak. Die start met het analyseren van data zoals het orderprofiel en het assortiment. ‘Een belangrijk aandachtspunt is de capaciteit die het systeem moet leveren. Daarvoor kijken we naar de pieken in de werklast’, aldus Beerens. ‘Een andere vraag betreft de verwachte groei. Is het nodig om nu te investeren in de capaciteit die het bedrijf over vijf of tien jaar nodig denkt te hebben?’

Op basis van onder meer het aantal orderregels en het aantal stock keeping units kan worden bepaald welk systeem het beste past. Steeds vaker kiezen bedrijven voor een hybride oplossing met meerdere systemen, aangezien één systeem niet geschikt is voor alle producten. Daarbij ziet Beerens de belangstelling voor autonome mobiele robots toenemen. ‘We zien dat ze steeds vaker worden ingezet voor interne transportstromen. Dus eigenlijk als vervanger van de traditionele rollenbanen, die vaak in de weg staan als je je processen wilt aanpassen. Deze robots zijn een stuk intelligenter, waardoor je ze ook kunt inzetten voor bijvoorbeeld het sorteren van zendingen aan het eind van het proces.’

Terughoudendheid bij logistiek dienstverleners

Districon ziet dat de meeste opdrachten afkomstig zijn van voorraadhoudende bedrijven. Logistiek dienstverleners blijven terughoudend met automatisering en robotisering. ‘Dat heeft voor een belangrijk deel te maken met de kortetermijncontracten van logistiek dienstverleners. Voor automatisering en robotisering is een andere manier van samenwerken nodig met een langetermijnvisie. Je gaat als logistiek dienstverlener geen miljoenen investeren in een oplossing voor een opdrachtgever die morgen misschien alweer afscheid wil nemen’, legt Pool uit. ‘Als logistiek dienstverleners al investeren, is dat vooral in hun warehouses waarin ze voor meerdere opdrachtgevers werken.’

Een aansprekende opdracht is die van Hunkemöller, de snelgroeiende lingerieketen die in Almere een nieuw distributiecentrum heeft gebouwd. Districon heeft ondersteuning geboden bij de inrichting van de operatie. ‘We hebben hier een mooie oplossing met mobiele robots van Geek+ neergezet, zegt Pool. ‘Daarbij hebben we nog maar weer eens gemerkt dat het inrichten van een gerobotiseerd warehouse heel wat meer vraagt dan het inrichten van een manueel warehouse. Met name als het gaat om de afstemming tussen de leveranciers van de robots en de IT-systemen en het testen vooraf.’

Digital twin van het warehouse

Groenewout heeft een opdracht uitgevoerd voor My Jewellery, dat in het nieuwe distributiecentrum in Den Bosch eveneens robots van Geek+ gaat inzetten. Beerens legt uit dat de snelgroeiende juwelier vanwege ruimtegebrek moest verhuizen naar een groter distributiecentrum. ‘In eerste instantie heeft My Jewellery ervoor gekozen om het bestaande manuele proces met hetzelfde WMS over te zetten naar het nieuwe pand. Tegelijkertijd zijn we gestart met onderzoeken hoe in het nieuwe pand de opslagdichtheid en orderverwerkingscapaciteit kan worden vergroot. Dat heeft geleid tot de keuze voor mobiele robots, die nu in de tweede fase worden geïmplementeerd.’

Lofvers vraagt tot slot welke kansen beide adviseurs zien voor digital twins. Beerens geeft aan dat een digital twin kan helpen het warehouse up-to-date te houden. ‘In plaats van eenmalig een ontwerp te maken voor de komende vijf jaar, kunnen we dan elk half jaar toetsen of het ontwerp nog steeds voldoet.’ Ook Pool ziet dat een digital twin grote mogelijkheden biedt, maar trapt tegelijkertijd op de rem. ‘Ga niet meteen een digital warehouse twin bouwen, maar kijk eerst eens naar andere oplossingen die je verder kunnen helpen. Veel warehouses kunnen hun productiviteit met 5 tot 10 procent verbeteren door beter na te denken over de vraag welk artikel op welke opslaglocatie moet liggen.’

Deze SCM Podcast staat ook op Spotify en is hier terug te luisteren.