Groeitempo Nederlandse productiesector vertraagt

Het groeitempo van de Nederlandse productiesector vertraagt een beetje. Dat toont de Nevi Purchasing Managers Index (PMI): in januari viel de index terug naar 55.1, het laagste niveau in 28 maanden. De naderende brexit én de dreiging van een verdere escalatie van de handelsoorlog tussen de VS en China zouden daarnaast op termijn ook van invloed kunnen zijn op de ontwikkeling van de inkoopmanagersindex.

Een belangrijke reden voor het afvlakken van de groei was de slechts minimale toename van nieuwe (export)orders. De voorraad gereed product steeg voor de vierde maand op rij, de langste periode sinds het begin van dit onderzoek, en de achterstanden daalden voor de derde keer in vier maanden. De uitbreiding van de inkoopactiviteiten was de kleinste in meer dan tweeënhalf jaar en leidde tot de geringste verlenging van de levertijden sinds december 2016.

De groei van de personeelsbestanden was aanzienlijk, maar wel de kleinste sinds mei 2017. De inkoopprijsinflatie was opnieuw fors en iets hoger dan vorige maand, wat deels het gevolg was van een stijging van het btw-tarief. De verhoging van de verkoopprijzen was de op een na grootste in bijna acht jaar. De ‘Toekomstige productie’-index liet het op een na laagste cijfer zien in achtentwintig maanden.

Nieuwe exportorders-index

De buitenlandse vraag vertoonde in januari tekenen van stagnatie. Het aantal nieuwe internationale orders steeg vergeleken met december, maar ook was dit de kleinste toename in de huidige periode van groei van eenendertig maanden. De gegevens wijzen op een zwakke vraag uit de Duitse automobielsector. Twee subsectoren (halffabricaten en investeringsgoederen) maakten melding van een daling van het aantal nieuwe exportorders in januari. De subsector consumptiegoederen daarentegen noteerde een forse stijging.

Productie niet gereed-index

De seizoensmatig aangepaste ‘Productie niet gereed’-index daalde in januari en kwam uit onder de geen-veranderingsgrens van 50.0. Dit wijst op een hernieuwde daling van de achterstanden bij de Nederlandse productiebedrijven. Sommige bedrijven maakten melding van een langzame start van het jaar, waardoor zij in staat waren de bestaande achterstanden weg te werken. Dit was de derde keer in vier maanden dat de hoeveelheid onvoltooid of nog niet uitgevoerd werk daalde, al was deze laatste daling gering.

Voorraad gereed product-index

De voorraad eindproducten bij de Nederlandse productiebedrijven nam in januari voor de vierde maand op rij toe. Samen met de eerste vier maanden van 2017 is dit de langste periode van groei sinds het begin van dit onderzoek in maart 2000. Sommige bedrijven gaven aan dat zij niet snel genoeg hadden gereageerd op de minder grote groei van het aantal nieuwe orders. De toename van de voorraad gereed product bleef echter bescheiden.

Brexit en handelsoorlog reden tot zorg

Bart Vos, Nevi-hoogleraar Inkoopmanagement aan de Universiteit van Tilburg: ‘Het afgelopen jaar is er in de Nevi PMI sprake geweest van een geleidelijke daling, met af en toe een lichte opleving: van 63.4 in februari 2018 naar 55.7 in januari 2019. Op zich geen reden tot paniek natuurlijk, een score van boven de 50.0 duidt immers nog steeds op economische groei. Er is echter wel sprake van vertraging in het groeitempo van de Nederlandse productiesector. Bovendien kan een verdere (bescheiden) toename van de voorraad gereed product erop duiden dat deze groeivertraging door zal zetten.’

Volgens Vos zijn er op het wereldtoneel een paar donkere wolken aan de horizon, die volgens hem op langere termijn van invloed op de ontwikkeling van de Nevi PMI kunnen zijn. ‘Ten eerste is er natuurlijk de brexit, politiek gezien een buitengewoon complex en explosief dossier. Voor ons vakgebied kan een ‘no deal’-oplossing grote gevolgen hebben voor de handel tussen Nederlandse en Britse bedrijven. De Britse PMI scoorde overigens in december 2018 nog steeds boven de 50 (54.1), maar de Britse respondenten gaven wel aan onzeker te zijn over de gevolgen van de brexit en de ontwikkeling van wisselkoersen’, tekent Vos aan.

Handelsoorlog VS en China

Daarnaast baart de dreiging van een verder escalerende handelsoorlog tussen de VS en China hem zorgen. ‘Ver van ons bed? Zeker niet voor een handelsnatie als Nederland, de verwevenheid in mondiale ketens is immers de afgelopen decennia fors toegenomen. China is een belangrijke factor in onze Nederlandse import en wat dat betreft moet een Chinese PMI van onder de 50 (49.4 in december 2018) toch wel enige zorgen baren. De deelindex voor nieuwe Chinese exportorders lag met 46.6 zelfs nog iets lager. Voor de wereldeconomie is het dan ook te hopen dat topoverleg tussen China en de VS de komende weken succesvol is om zodoende verdere escalatie te voorkomen’, aldus Vos.