Eerste brexit-bedrijven gesetteld in Nederland

De bovenregionale locatiedynamiek in Nederland steeg in 2017 met 52 bedrijven en 11.800 arbeidsplaatsen naar een recordhoogte. Redenen: de grote economische groei, de brexit en de groei in de logistieke sector. De brexit leidde vorig jaar tot vestiging van drie grote kantoorgebruikers en tal van kleinere ondernemingen in ons land – het nieuwe hoofdkantoor van Unilever nog niet meegeteld. Vooral de regio’s Amsterdam, Utrecht en Noord-Limburg scoren met het aantrekken van grote nieuwe bedrijven. Dat blijkt uit jaarlijks onderzoek van Stec Groep naar strategische bedrijfsverplaatsingen naar en in Nederland door grote bedrijven.

Sinds 2000 houdt Stec Groep de Database Bovenregionale Locatiebeslissingen Nederland (DLN) bij. De database geeft een overzicht van alle (aangekondigde) strategische locatiebeslissingen in Nederland met een omvang van tenminste vijftig arbeidsplaatsen en over een afstand van tenminste 25 kilometer. Het gaat om buitenlandse ondernemingen die voor de eerste keer voet op Nederlandse bodem zetten, Nederlandse en buitenlandse bedrijven die over grote afstand binnen Nederland verhuizen en ‘groeiers’ die elders in Nederland een nieuwe vestiging opzetten. Nieuwe bedrijven geven vaak veel spin-off en geven de huidige locatievoorkeuren van het bedrijfsleven weer.

Brexit impuls voor kantorenmarkt en Amsterdam

De kantorenmarkt telde ruim twintig bedrijfsvestigingen, waarmee zo’n 5000 banen gemoeid zijn. De eerste brexit-bedrijven voor Amsterdam waren onder andere MUFG (Japanse zakenbank), MarketAxess (handelsplatform) en het Europees Medicijn Agentschap. Verder blijkt de hoofdstad erg in trek bij bedrijven uit de TMT-sector (Technologie, Media en Telecom). Zo besloot Netflix tot een forse investering in het EMEA-hoofdkantoor en koos Rubrik (snelgroeiend bedrijf uit Silicon Valley) voor een vestiging in Zuidoost. De beschikbaarheid van hoogopgeleid personeel, een grootstedelijke omgeving en quality of life zijn van belang bij de keuze voor Amsterdam.

Maar niet alleen Amsterdam trok kantoren aan: Vodafone/Ziggo koos voor een nieuw onderkomen in Utrecht in plaats van Amsterdam. Opvallende transacties waren verder DXC in Rijswijk, Cendris met een nieuw callcenter in Groningen, Roompot Vakanties dat een nieuw hoofdkantoor bouwt in Goes en het besluit van Avebe om de R&D-activiteiten te concentreren op de Zernike Campus in Groningen.

Veel dynamiek bij distributiecentra

Meer dan twintig grote wijzigingen in 2017 waren gerelateerd aan logistiek en distributie. Het gaat vooral om e-commerce-activiteiten (een derde van de logistieke transacties in 2017). Opvallend waren de vele locatiebeslissingen in de supermarktbranche. Albert Heijn, Jumbo, Lidl én Plus kozen afgelopen jaar voor nieuwe dc’s. In de logistiek springt de megatransactie van Inditex (Lelystad) het meest in het oog. Daarnaast waren er locatiebeslissingen van Bleckmann, Broekman Logistics, Lidl en PostNL (alle vier in Venlo), Pantos Logistics (Tilburg), AH (Eindhoven), Lidl (Roosendaal), Mediq (Bleiswijk), AS Watson/Kruidvat (Ede) en Jusda (Wijchen).

‘We constateren al jaren veel dynamiek onder grote logistiek dienstverleners, retailers en verladers’, zegt Hub Ploem, logistiek expert van Stec Groep. ‘Ook de komende jaren verwachten we een hoge locatiedynamiek. Enkele grote e-commerce-partijen en retailers adviseerden we recent over de locatiekeuze; zij zullen binnenkort de vestigingslocatie bekendmaken. Daarbij merken we wel dat de regionale arbeidsmarkt steeds vaker doorslaggevend is in de locatiekeuze, niet alleen de beschikbaarheid van grote kavels.’

De investeringsdynamiek in de industrie groeide in 2017, met name buiten de Randstad. Enkele voorbeelden: Mueller (fabrikant tanks voor agrofoodsector) koos voor samenvoeging van drie locaties op bedrijventerrein Laarberg in Groenlo, recycler Purified Metal Company en metaalbedrijf Van Merksteijn bouwen nieuwe fabrieken in Delfzijl en Eemshaven en Van Oers United (agrofoodproductie) opent een nieuwe vestiging in Steenbergen.

Meeste bedrijven kiezen voor Amsterdam

De meeste grote bedrijven kozen in 2017 voor de regio Amsterdam (twaalf bedrijven) en de regio Utrecht (zes bedrijven). In de regio Amsterdam vestigden zich onder andere de (internationale) hoofdkantoren van BPD, Kraft Heinz, LeasePlan (allen Amsterdam) en Chiesi Pharmaceuticals (Schiphol). In totaal zijn de vestigingen in de regio Amsterdam goed voor bijna 3000 arbeidsplaatsen. De regio Utrecht verwelkomde onder andere Vodafone/Ziggo (Utrecht), Over Morgen (Amersfoort) en distributiecentra van Fiege en Jumbo (beide Nieuwegein), samen goed voor ruim 2300 arbeidsplaatsen. Overigens scoorden ook Gelderland (zeven bedrijven, 900 arbeidsplaatsen), Zuid-Holland (vijf bedrijven, 800 arbeidsplaatsen) en Limburg (vijf bedrijven, 850 arbeidsplaatsen) uitstekend.