De les van Descartes

bril

Mag ik twijfelen? Mag ik in mijn dagelijks werk zaken in twijfel trekken, zelfs als de bulletpoints kort en krachtig zijn? Dit vroeg ik mij af na een inspirerend college over de filosoof René Descartes. Gaan de wekelijkse lessen van de Grote Denkers mij helpen om in het dagelijks leven betere beslissingen te nemen?

De wereld verandert; zaken als robotisering, digitaliseren en duurzaamheid hebben impact op de maatschappij, op onszelf en op de mensen met wie wij werken. Hoewel we het graag anders zien, hebben supply chain professionals slechts beperkt invloed op het bepalen van de bedrijfsstrategie (SCELP, Jack van Veen), maar wel een grote rol in het vertalen van de bulletpoints naar een succesvolle implementatie in de operatie. Hoe vaak staan wij niet met één been in de directiekamer en met het andere tussen de ‘gewone’ werknemers, voor wie de verandering grote impact heeft op hun dagelijks leven. Dit brengt een verantwoordelijkheid met zich mee die verder rijkt dan gewoon verandermanagement. Hoe weet ik of ik als manager het goede doe?

Filosofie kan helpen

Filosofie, meer gericht op het vergroten van kennis dan op het oplossen van vraagstukken, kan helpen, bijvoorbeeld via gedachtenexperimenten. Wij nemen daar in het dagelijks leven niet veel tijd voor, maar het is verhelderend om net als Descartes te twijfelen aan je eigen mening en deze iedere keer weer te betwisten, totdat je zeker bent van de uitkomst. Schrijf weer eens een stuk in plaats van een PowerPoint met korte kreten die voor stakeholders multi-interpretabel zijn.

Kern van de filosofie van de rationalist Descartes is dat ware kennis begint bij het twijfelen aan alles wat we geloven, weten of waarnemen en deze twijfel ook weer bevragen. Machines voeren opdrachten uit, maar wij hebben het verstand om alternatieve gewoontes te introduceren. Binnen de LEAN-methodiek vind je dit terug, middels de 5 x WHY-regel. Vooral in operationele omgevingen gebruikt men dit om achter de grondoorzaak van een probleem te komen en zo verbeteringen te initiëren. Binnen een planningsomgeving is dit minder gebruikelijk en stuit het zelfs op weerstand. Wanneer de productbeschikbaarheid onder druk staat, verwacht Inkoop of Commercie dat wij kort en snel de oorzaak melden en het probleem het liefst ook zelf oplossen zonder hen lastig te vallen.

Roze prognoses, kromme beslissingsregels of onlogische inkoopafspraken

De druk is vaak hoog en een planner wil dienstbaar zijn en snel weer verder. Toch is het juist in deze gevallen heel zinvol om dóór te vragen. Een product lijkt wellicht ‘verkeerd besteld’, maar als je verder kijkt, blijkt er vaak wat anders aan de hand: roze prognoses, kromme beslissingsregels in het planningssysteem of onlogische inkoopafspraken. Twijfelen aan alles wat je ziet en doorvragen betekent dat soms ook duidelijk wordt dat die strategiepresentatie wel erg beknopt was en een doordacht verhaal misverstanden had kunnen voorkomen. De les van Descartes is voor mij dat wij onze redelijke vermogens juist móeten gebruiken om tot ware en geldige kennis te komen – en daarmee tot betere besluiten.

Descartes en twijfelen: https://www.youtube.com/watch?v=P6l4VNTM_SQ.

Janneke van den Broek, Moving Chains

Janneke.vandenbroek@movingchains.nl