Blockchain start-ups vinden weerklank in de supply chain

Van alle supply chain start-ups in Europa maakt een opvallend groot deel gebruik van blockchain-technologie. Blockchain maakt het onder meer mogelijk om documenten te digitaliseren en gevoelige data op een veilige en betrouwbare manier te delen met ketenpartners. Vijf start-ups – CargoLedger, CargoX, CircularTree, Connecting Food en Minespider – pitchten hun oplossing tijdens Webinar Wednesday en gingen aansluitend met het publiek in gesprek.

Door Marcel te Lindert

In 2019 gaf Gartner aan bedrijven nog het advies om voorzichtig te zijn met de inzet van blockchain-technologie in de supply chain. Het onderzoeksbureau voorspelde dat 90 procent van de destijds opgestarte blockchain-projecten rond 2023 tekenen van ‘blockchain-moeheid’ zou vertonen. Als reden noemde Gartner de grote moeite die het kostte om succesvolle toepassingen te ontwikkelen. De meeste projecten zouden niet veel verder komen dan de pilotfase.

Twee jaar na de uitspraak van Gartner zijn nog geen sporen te zien van die blockchain-moeheid. Integendeel: bij het opstellen van de jaarlijkse Maturity Matrix van Europese supply chain start-ups is gebleken dat start-ups in het blockchain-domein de afgelopen twee jaar maar liefst 100 miljoen euro aan kapitaal hebben opgehaald. ‘Die investeerders zijn echt niet dom. Dat ze zo veel geld steken in blockchain-technologie bewijst dat er grote kansen liggen in dit domein’, stelt Martijn Lofvers, oprichter van Supply Chain Media en grondlegger van de Maturity Matrix.

Papier uitbannen

Vijf start-ups hebben de kans gegrepen om hun propositie te pitchen tijdens Webinar Wednesday, de reeks webinars van Supply Chain Media. De eerste is het Nederlandse CargoLedger, dat door inzet van blockchain-technologie de nog altijd omvangrijke stroom papieren documenten in de supply chain wil uitbannen. CEO Hjalmar van der Schaaf wijst op onderzoek van Supply Chain Media onder 106 productiebedrijven, waaruit blijkt dat 40 procent wil investeren in IT-oplossingen voor end-to-end supply chain visibility. ‘Bedrijven willen visibility en dat is wat wij bieden. Papier zorgt voor complexiteit, raakt zoek en levert dus risico’s op. Bedrijven vertrouwen op papier, maar dat vertrouwen kunnen we ook organiseren met blockchain-technologie. Dat maakt het delen van data gemakkelijker en transparanter, terwijl het deleten van data onmogelijk wordt. Blockchain levert bovendien flexibiliteit en efficiëntie op. Met onze oplossing besparen bedrijven 58 cent op elke euro die ze uitgeven aan orderafhandeling en -verwerking.’

De Sloveense start-up CargoX heeft min of meer dezelfde toepassing voor ogen. ‘Wij gebruiken blockchain voor het op naam overdragen, traceren en verifiëren van documenten, onder meer door gebruik van niet-manipuleerbare elektronische handtekeningen. We zijn begonnen met de bill of lading in het containervervoer, maar inmiddels hebben we al meer dan vijftig verschillende documenten gedigitaliseerd’, vertelt COO Peter Kern. Hij laat onder meer zien hoe blokchain kan worden ingezet om automatisch een betaling in gang te zetten zodra een bill of lading is overgedragen. ‘Elke handeling wordt onweerlegbaar vastgelegd, wat voor vertrouwen zorgt. Zonder dat bedrijven honderd euro moeten uitgeven aan een koeriersdienst om de bill of lading fysiek te versturen.’

Voetafdruk van Porsche

Een heel andere toepassing komt van CircularTree, dat blockchain-technologie gebruikt om de CO₂-uitstoot van supply chains vast te leggen. Oprichter Gunther Walden wijst op alle aankondigingen van bedrijven die in 2025, 2030 of wanneer dan ook klimaatneutraal willen zijn. ‘Het probleem is dat de CO₂-uitstoot van die bedrijven slechts een klein deel is van de totale CO₂-uitstoot. 80 procent komt voor rekening van andere delen van de supply chain, maar daarover zijn doorgaans geen betrouwbare data beschikbaar.’

Met CarbonBlock heeft CircularTree een oplossing ontwikkeld die wél in staat is die data te leveren. Bedrijven kunnen de oplossing gebruiken om de CO₂-uitstoot per product te berekenen, maar ook om leveranciers te vergelijken. ‘Veel leveranciers zijn terughoudend met het delen van gevoelige data zoals de CO₂-uitstoot. Blockchain maakt het delen van data eenvoudiger en veiliger, terwijl de leveranciers controle blijven houden over hun eigen data. Met smart contracts kunnen ze regelen wie wel en niet toegang krijgt tot die data.’

Walden vertelt over een pilotproject met onder meer BASF, Motherson en Porsche. BASF levert het granulaat voor de productie van kunststof bumpers door Motherson. Beide partijen zetten in de blockchain hoeveel CO₂-uitstoot met hun activiteiten is gemoeid, evenals de transporteurs die het granulaat en de bumpers vervoeren. ‘Als we dat doen voor alle onderdelen, weet Porsche aan het eind van de dag wat de totale CO₂-voetafdruk van een auto is.’

Zonder dwangarbeid

De laatste twee start-ups gebruiken blockchain-technologie om inzicht te geven in de herkomst van producten. Connecting Food uit Parijs concentreert zich daarbij op foodproducten. Alle ketenpartners, van boeren tot retailers, noteren in de blockchain wat ze met een product hebben gedaan. Die informatie kan vervolgens worden gebruikt om de kwaliteit van een product vast te stellen en te bewijzen dat elke ketenpartner heeft gedaan wat hij heeft beloofd te doen. ‘Aan het eind van de keten kan elk product worden voorzien van een unieke QR-code, die consumenten kunnen scannen om inzicht te krijgen in de reis die het product heeft afgelegd’, vertelt Coline Laurent, verantwoordelijk voor marketing bij Connecting Food. Consumenten in onder meer Frankrijk en Italië kunnen op die manier al de herkomst van tien verschillende foodproducten achterhalen.

Bij Minespider uit Berlijn ligt de focus op de mijnbouw en metaalindustrie. De bedrijven die ertsen uit de grond halen en omsmelten tot metalen, voegen data toe aan het productpaspoort dat in de blockchain van Minespider staat. ‘Bedrijven krijgen daardoor inzicht in de herkomst van de metalen en de omstandigheden waaronder ze zijn geproduceerd’, vertelt oprichter en CEO Nathan Williams, die gestart is met toepassing in de tinindustrie. ‘Tin is een conflictmetaal, dat veel wordt gebruikt in onder meer de elektronica- en auto-industrie. Met ons product OreSource kunnen bedrijven aantonen dat het geïmporteerde metaal afkomstig is uit conflictvrije gebieden. Zonder inzet van dwangarbeid of schending van andere mensenrechten.’