AI voor supply chains of supply chains voor AI?

Sinds de lancering van ChatGPT eind 2022 is kunstmatige intelligentie hét buzzword in vrijwel elke sector. Ook in supply chain management heeft AI de aandacht getrokken. De verwachtingen zijn hoog, maar de werkelijke impact blijft nog lastig te duiden.

Generatieve AI (GenAI) belooft processen te verbeteren en besluitvorming te ondersteunen. Er zijn zeker toepassingen die potentieel laten zien, maar de grootste successen in supply chains komen nog steeds uit traditionele AI: statistische modellen en optimalisatie-algoritmes. GenAI daarentegen blinkt vooral uit in het genereren van vage antwoorden op algemene vragen, terwijl supply chains juist behoefte hebben aan nauwkeurige antwoorden op specifieke vragen.

Infrastructuur

Daar komt nog een praktisch probleem bij: de infrastructuur. AI-modellen, en zeker de generatieve varianten, vragen enorme hoeveelheden rekenkracht en energie. De groeiende vraag naar AI betekent een exponentiële stijging in de behoefte aan chips, datacenters en elektriciteit.

Maar de supply chain voor AI zelf is verre van toekomstbestendig. De productie van geavanceerde chips vereist fabrieken die jaren kosten om te bouwen, en de energievoorziening schiet nu al tekort. Datacenters verbruiken gigantische hoeveelheden stroom, waarvoor nieuwe kerncentrales en uitgebreidere elektriciteitsnetwerken nodig zijn.

Met andere woorden: het opbouwen van de supply chain die AI mogelijk moet maken, is een uitdaging van formaat en zal jaren in beslag nemen. Wat dit betekent voor de beschikbaarheid en kosten van AI is nog onzeker. Maar één ding lijkt duidelijk: de businesscase voor het tegen hoge kosten genereren van vage antwoorden op precieze supply chain-vraagstukken wordt niet vanzelf beter.

Alternatieven

Ondertussen ontstaan er alternatieven. Deepseek, een Chinese speler, richt zich op AI met een aanzienlijk lagere rekenkrachtbehoefte en dus lagere kosten. Maar willen we onze supply chain-data in handen leggen van Chinese AI-diensten? Die vraag is minstens zo relevant als de vraag of AI daadwerkelijk de supply chain gaat veranderen.

Misschien wordt 2025 wel het jaar waarin we ons realiseren dat de échte uitdaging niet ligt in AI voor supply chains, maar in het bouwen van supply chains voor AI.

Jan Fransoo, hoogleraar Operations en Logistiek Management aan de Tilburg School of Economics and Management